Przewodnik po FSR, cz. III: zgłoszenie w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego | Co do zasady

W tej części krok po kroku omawiamy najważniejsze wymogi FSR dotyczące zgłoszeń w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego: od progów i zakresu zgłaszanych informacji, przez odpowiedzialność za dane, aż po praktyczne wskazówki dla wykonawców i konsorcjów.

Dlaczego zamówienia publiczne są objęte FSR?

Zamówienia publiczne finansowane są ze środków publicznych, a ich wartość często sięga setek milionów euro. Dlatego szczególnie istotne jest, aby zagraniczne subsydia nie dawały wykonawcom nieuczciwej przewagi. FSR wprowadza jasne zasady, które mają chronić konkurencyjność rynku.

Kiedy powstaje obowiązek zgłoszenia do Komisji Europejskiej?

Zgłoszenie do Komisji Europejskiej jest obowiązkowe, gdy spełnione są dwa warunki: dotyczące wartości zamówienia i wkładu finansowego wykonawcy.

Jakie postępowania o udzielenie zamówienia są wyłączone z FSR?

Obowiązek dokonania zgłoszenia nie dotyczy:

• zamówień z sektora obronnego,
• zamówień udzielanych w trybie negocjacji bez ogłoszenia ze względu na nagłą potrzebę wynikającą z nadzwyczajnych wydarzeń.

Gdy zamówienie (którego wartość szacunkowa przekracza 250 mln euro) jest udzielane w trybie negocjacji bez ogłoszenia w związku z tym, że może ono zostać zrealizowane wyłącznie przez określonego wykonawcę (np. ze względu na brak konkurencji, prawa wyłączne lub gdy zamówienie dotyczy stworzenia dzieła sztuki), wykonawca jest zobowiązany przedłożyć informację o wkładzie zagranicznym. W takim przypadku Komisja nie weryfikuje wpływu subsydiów zagranicznych na rynek wewnętrzny.

Kto i co zgłasza?

Jeśli wykonawca nie otrzymał wsparcia lub wsparcie wyniosło mniej niż 4 mln euro, należy złożyć oświadczenie (na tym samym formularzu FS-PP), że wykonawca (łącznie z powiązanymi podmiotami, głównymi podwykonawcami i dostawcami) nie otrzymał wsparcia przekraczającego próg 4 mln euro od żadnego państwa trzeciego.

Nawet jeżeli zamawiający nie wymaga w ogłoszeniu dokonania zgłoszenia, obowiązek zgłoszenia wkładu finansowego nadal istnieje. Wynika on bezpośrednio z przepisów FSR.

To wykonawca odpowiada za prawidłowe rozpoznanie i realizację obowiązku notyfikacyjnego.

Najczęstsze błędy (na co uważać):

• Pominięcie wsparcia, które otrzymał kluczowy podwykonawca lub dostawca (>20% udziału w kontrakcie).
• Brak współpracy między członkami konsorcjum. Brak wymiany informacji = ryzyko odrzucenia oferty.
• Przyjęcie, że brak obowiązku w SIWZ to brak obowiązku wobec Komisji.

Przykład:

Polski wykonawca buduje lotnisko za 500 mln euro. 30% robót realizuje spółka-córka z Turcji. Lider konsorcjum musi zebrać i zgłosić nie tylko własne dotacje/pożyczki z państw trzecich, ale także te, które w ostatnich 3 latach otrzymała spółka z Turcji (np. kredyt państwowego banku w Stambule).

Jeśli suma wkładów finansowych od rządu Turcji przekroczy 4 mln euro, zgłoszenie do Komisji jest obowiązkowe.

Jakie informacje są wymagane (formularz FS-PP)?

1. Dane identyfikujące wykonawcę i uczestników oferty

• Pełna nazwa wykonawcy, dane kontaktowe, forma prawna.
• W przypadku konsorcjum – dane wszystkich członków konsorcjum, głównych podwykonawców oraz dostawców, których udział ekonomiczny przekracza 20% wartości oferty.
• Opis powiązań między uczestnikami oferty (schemat grupy kapitałowej).

2. Szczegóły dotyczące zamówienia

• Numer i tytuł postępowania, nazwa i adres zamawiającego.
• Wskazanie części zamówienia, o które ubiega się wykonawca (jeśli zamówienie jest podzielone na części).
• Wartość oferty i jej udział w zamówieniu (zwłaszcza przy zamówieniach dzielonych na części).

3. Wkłady finansowe z państw trzecich

Trzeba wykazać wszystkie „wkłady finansowe” z państw trzecich (spoza UE) otrzymane w ciągu 3 lat przed złożeniem oferty.

Dla każdego wkładu ≥ 1 mln euro należy podać:

• formę (dotacja, pożyczka, gwarancja, ulga podatkowa, rekompensata itp.)
• wysokość kwoty
• podmiot przyznający (państwo trzecie, agencja rządowa, fundusz państwowy)
• warunki przyznania i wykorzystania
• cel wsparcia i uzasadnienie ekonomiczne
• informację, czy korzyść jest niedostępna w warunkach rynkowych
• informację, czy dostęp do wsparcia jest ograniczony prawnie lub faktycznie
• informację, czy wkład dotyczył wyłącznie kosztów operacyjnych związanych z realizacją tego konkretnego zamówienia – jeżeli dany wkład dotyczy wyłącznie kosztów operacyjnych tego zamówienia, może być wyłączony z liczenia do progu 4 mln euro (FSR art. 29(4), Annex II, sekcja 2.2.2).

Gdy suma wszystkich wkładów powyżej 1 mln euro z danego państwa trzeciego przekroczy 4 mln euro w ciągu ostatnich 3 lat, należy przygotować zbiorczy wykaz wg danego państwa trzeciego.

Jeśli suma wkładów z danego państwa przekracza 300 tys. euro (próg de minimis), ale jest niższa niż 1 mln euro, wykonawca może dołączyć wykaz (krótki opis, bez podawania wartości). Wykaz ten jest fakultatywny.

4. Oświadczenia

• Oświadczenie o tym, że wszystkie przedstawione informacje są prawdziwe i kompletne.
• Oświadczenie o braku obowiązku zgłoszenia (jeśli nie otrzymano wkładów lub suma wkładów nie przekroczyła 4 mln euro).

5. Informacje dodatkowe (opcjonalne)

• Można opisać pozytywne skutki uzyskanego wsparcia dla rynku UE (np. inwestycje w nowe technologie, miejsca pracy, transformacja ekologiczna).
• Można załączyć inne informacje lub dokumenty wyjaśniające charakter wsparcia.

6. Ochrona poufności

• Można wskazać, które informacje powinny być traktowane jako „poufne” (tajemnica handlowa, wrażliwe dane finansowe).
• Należy uzasadnić, dlaczego ich ujawnienie naruszyłoby interesy wykonawcy lub grupy kapitałowej.
• Można przekazać wykaz poufnych wkładów w osobnym, zaszyfrowanym pliku – jest to szczególnie ważne w przypadku konsorcjum lub kilku podwykonawców.

7. Załączniki do formularza

• Wszelkie dokumenty potwierdzające otrzymanie wkładów finansowych (umowy, decyzje, pisma, zaświadczenia).
• W razie potrzeby: dokumenty grupy kapitałowej, raporty finansowe, analizy dotyczące wpływu wsparcia na realizację zamówienia.

Uwaga:

• Przygotuj wykaz wszystkich powiązanych podmiotów i zbierz informacje o ich finansowaniu na minimum 3 lata wstecz.
• Rozmawiaj z podwykonawcami i dostawcami z odpowiednim wyprzedzeniem – muszą przygotować analogiczne dane!
• Nie zaniżaj/nie pomijaj małych kwot – nawet niewielkie wsparcie wchodzi do zbiorczych zestawień.

Jeśli wykazy o wkładzie będą stanowić tajemnicę handlową, a zgłoszenia dokonuje kilka podmiotów (np. konsorcjanci lub wykonawca wraz z głównym dostawcą), wykazy poszczególnych podmiotów mogą być składane oddzielnie jako załącznik do zgłoszenia w formie zaszyfrowanego pliku.

Weryfikacja zgłoszenia i postępowanie uzupełniające

Zamawiający sprawdza kompletność i formalną poprawność zgłoszenia. W przypadku braków (np. brak zgłoszenia któregoś z członków konsorcjum) zamawiający wzywa do uzupełnienia w terminie 10 dni.

Również Komisja Europejska może żądać uzupełnienia informacji – tu też mamy 10 dni na odpowiedź. Brak uzupełnienia informacji skutkuje uznaniem oferty za nieprawidłową i jej odrzuceniem.

Odpowiedzialność

Za nieprawdziwe lub niepełne dane odpowiada ten podmiot, który otrzymał subsydia. Jeśli błąd dotyczy tylko jednego konsorcjanta, tylko on jest narażony na sankcje (w tym kary finansowe czy wykluczenie z postępowania).

dr Anna Kulińska, Serom Kim, adwokat, praktyka pomocy publicznej i regulacji rynku wewnętrznego UE kancelarii Wardyński i Wspólnicy